Astronomia sferyczna - wykład



Astronomia sferyczna z elementami astronomii praktycznej i astrometrii


czyli co każdy astronom wiedzieć i rozumieć musi.


Wykład dla I roku astronomii, rok akad. 2022/2023, semestr letni


Tematyka wykładu:


  • Sfera niebieska
  • Układy współrzędnych i ich związki
  • Zjawiska ruchu dobowego i rocznego
  • Czas i kalendarz
  • Precesja, nutacja, aberracja, ruchy własne, paralaksa, refrakcja
  • Efemerydy astronomiczne
  • Obserwacje pozycyjne
  • Katalogi gwiazdowe

Podstawowym celem wykładu jest ZROZUMIENIE przez studentów omawianych zagadnień:

  • Zaliczenie wykładu odbywać się będzie w formie egzaminu, składającego się z dwóch części.
    • Pierwsza część, pisemna, około połowy semestru: informacje, reguły, przykładowe pytania i zadania
      • Wyniki I części
    • Druga część, ustna, po zakończeniu wykładu.

Egzamin ustny indywidualny odbędzie się 26 czerwca. Zaczynamy o 12:00. Zapraszam w kolejności alfabetycznej do mojego gabinetu w obserwatorium (pok.6)

  • Niezaliczenie którejkolwiek części oznacza niezdany egzamin, suma wyników będzie podstawą końcowej oceny.
  • Na obu częściach egzaminu będzie można korzystać z kalkulatorów ale nie z telefonów, tabletów, laptopów czy innych urządzeń komunikacyjnych.

Po wykładach prezentacje w formie plików PDF będą dostępne poniżej:

Wykłady od siódmego - dostęp wymaga autoryzacji, proszę nie upubliczniać.

Literatura (wersje elektroniczne wyłącznie do użytku osobistego!):

  • Green Robin.: "Spherical astronomy", Camb.Univ.Press, 1985.
  • Taff L.G., Taff R.: "Computational spherical astronomy" John Wiley & Sons, New York-Chichester-Brisbane-Toronto, 1982.
  • Kołaczek B.: "Astronomia sferyczna z ćwiczeniami", WPW, W-wa 1976. (papierowa wersja dostępna w bibliotece IOA)
  • Kreiner J.M., "Ziemia i Wszechświat. Astronomia nie tylko dla geografów", WNUP Kraków,2009, (papierowa wersja dostępna w bibliotece IOA)
  • Oliver Montenbruck, Thomas Pfleger: "Astronomy on the Personal Computer" (with CD-ROM), Springer; 4 edition (July 21, 2005).
  • Oliver Montenbruck, Practical ephemeris calculation, Springer 1989. '(**)
  • Jean Meeus: "Astronomical Algorithms" , Willmann-Bell; 2nd edition (December 1998).(**)
  • Jean Meeus: "Mathematical astronomy morsels", Willman-Bell, 1997. (**)
  • Roy A.E and Clark D., "Astronomy. Principles and Practise", CRC Press; 4 edition (June 3, 2003)(**)
  • H. Karttunen, P. Kröger, H. Oja, M. Poutanen, K. J. Donner (Eds.), Fundamental Astronomy, 5th edition 2007, Springer (**)
  • P Kenneth Seidelmann, EXPLANATORY SUPPLEMENT TO THE ASTRONOMICAL ALMANAC, University Science Books, 1992, (**)
  • Dennis D. McCarthy, P. Kenneth Seidelmann, TIME – From Earth Rotation to Atomic Physics, Wiley-VCH; 1 edition (November 23, 2009), (**)
  • UNITED STATES NAVAL OBSERVATORY CIRCULAR NO. 179, The IAU Resolutions on Astronomical Reference Systems, Time Scales, and Earth Rotation Models Explanation and Implementation by George H. Kaplan, U.S. Naval Observatory, Washington, D.C. 20392 2005 Oct 20, (**)
  • PEDRO RÉ, HISTORY OF THE TELESCOPE, http://www.astrosurf.com/re, (**)
  • Günter D. Roth, Handbook of Practical Astronomy, Springer 2009, (**)
  • Almagest, by R.Fitzpatrick
  • User's Guide to the Night Sky, by John Lucey
  • History of astrometry: Part 1, Part 2, Part 3
  • History of astrometry by Michael Perryman, (**)

Ciekawe pozycje historyczne:

  • Smart W.M., Textbook on Spherical Astronomy, sixth edition revised by R.M.Green, Cambridge Univ. Press, 1977, (**)
  • William Chauvenet, A manual of spherical and practical astronomy, 5th ed. vol. I, Philadelphia: J. B. Lippincott Co., [1891], (**)
  • William Chauvenet, A manual of spherical and practical astronomy, 4th ed. vol. II, Philadelphia: J. B. Lippincott Co., [1871], (**)
  • Maurycy Pius Rudzki, "Astronomia teoretyczna", Kraków, 1914, (**)

(**) - elektroniczna wersja dostępna na serwerze pracowni komputerowej IOA, /home/COMMON/teksty/AstronomiaSferyczna, wyłącznie do użytku osobistego studentki/studenta - proszę nie rozpowszechniać.

Przydatne linki: